«ماسک با تاخیر در اعلام میزان سهامی که در اختیار دارد، وارد بازی دستکاری بازار شد و سهام توییتر را با قیمت مصنوعی پایین‌تر خرید. »
سهامداران توییتر از ایلان ماسک به دلیل دستکاری قیمت سهام شکایت کردند
ظاهرا حواشی خرید توییتر توسط ایلان ماسک تمامی ندارند و حالا هم گروهی از سهامداران این شبکه اجتماعی تصمیم گرفته‌اند با اتهام دستکاری قیمت سهام توییتر پیش از خرید 44 میلیارد دلاری آن، از ثروتمندترین .
در دیجیاتو ثبت‌نام کنید
جهت بهره‌مندی و دسترسی به امکانات ویژه و بخش‌های مختلف در دیجیاتو عضو ویژه دیجیاتو شوید.
تازه‌های تکنولوژی
ویدئوی مرتبط
ظاهرا حواشی خرید توییتر توسط ایلان ماسک تمامی ندارند و حالا هم گروهی از سهامداران این شبکه اجتماعی تصمیم گرفته‌اند با اتهام دستکاری قیمت سهام توییتر پیش از خرید 44 میلیارد دلاری آن، از ثروتمندترین فرد جهان در دادگاه فدرال سان‌فرانسیسکو شکایت کنند.
به گزارش رویترز، ایلان ماسک با عدم اعلام خرید بیش از 5 درصد سهام توییتر تا تاریخ 23 اسفند 1400 (14 مارس)، در هزینه‌هایش 156 میلیون دلار صرفه‌جویی کرده است. سهامداران می‌خواهند به همین دلیل به آنها خسارت پرداخت شود. البته آنها در این پرونده تنها از ماسک به عنوان متهم نام نبرده‌اند و توییتر هم در کنار ثروتمندترین فرد جهان به چشم می‌خورد.
به گفته سهامداران، توییتر تعهد داشت که درباره رفتار ایلان ماسک تحقیق کند و اگرچه از این شبکه اجتماعی به عنوان متهم نام برده‌اند، اما به دنبال دریافت خسارت از آن نیستند.
اتهام دستکاری قیمت سهام از سوی ماسک
سهامداران می‌گویند که ماسک پس از این تاریخ به خرید سهام ادامه داد و در نهایت در ماه آوریل (فروردین) اعلام کرد که 9.2 درصد از سهام این شبکه اجتماعی را در اختیار دارد. سهامداران این کار را دستکاری قیمت سهام می‌دانند:
«ماسک با تاخیر در اعلام میزان سهامی که در اختیار دارد، وارد بازی دستکاری بازار شد و سهام توییتر را با قیمت مصنوعی پایین‌تر خرید. »
در حال حاضر نه ایلان ماسک و نه وکیلش به این شکایت واکنشی نشان داده‌اند و البته از آنسو هم توییتر سکوت اختیار کرده و حرفی نزده است.
به گفته سرمایه‌گذاران، کاهش ارزش سهام تسلا در چند وقت اخیر، توانایی ماسک برای تامین هزینه موردنیاز برای خرید توییتر را معرض خطر بزرگی قرار داده است. علت این موضوع، قرار دادن سهام تسلا به عنوان وثیقه‌ای برای تضمین دریافت وام‌های موردنیاز برای تکمیل این معامله است. البته اخیرا گفته شد که ثروتمندترین فرد جهان بخش بیشتری از هزینه خرید توییتر را با سرمایه شخصی‌اش تامین می‌کند.
ارزش سهام تسلا از زمان اعلام خرید 9.2 درصد سهام توییتر از سوی ماسک، روند نزولی به خودش گرفت و قیمتش حالا در نزدیکی 700 دلار قرار دارد که کاهش چشمگیری را نسبت به قیمت 1000 دلاری‌اش در اوایل ماه گذشته میلادی نشان می‌دهد.
با وجودی که چندین هفته از اعلام خبر موافقت هیات مدیره توییتر با ماسک برای واگذاری این شبکه اجتماعی می‌گذرد، ظاهرا موانع مختلفی برای انجام این معامله وجود دارد که البته مهمترین آن، خود ماسک است. ثروتمندترین فرد جهان این معامله را بطور موقت متوقف کرده و گفته تا زمانی که توییتر ثابت نکند تنها 5 درصد کاربران فیک و جعلی هستند، آن را پیش نمی‌برد.
اخبار بورس و اقتصادی، آموزش و تحلیل سهام - نبض‌بورس
گزارش بازارها امروز ۱۲ آبان ۱۴۰۱ | چرا قیمت طلا افزایش می یابد؟
به صورت روزانه نبض بورس وضعیت بازارهای موازی بورس (بیت کوین، سکه، طلا و دلار) را بررسی خواهد کرد و ضمن مرور روند هفتگی این بازارها به بررسی گزارش وضعیت قیمت و اخبار مهم بازار در همان روز خواهد پرداخت. بازارها در روز جاری ۱۲ آبان ۱۴۰۱ چگونه بود؟
علت عقب نشینی ایران خودرو از عرضه تارا و ۲۰۷ چه بود؟ | آیا همه خودرو‌های وارداتی در بورس کالا فروخته میشود؟
علیرضا صادقی رئیس اداره نظارت بر بازار بورس‌های کالایی سازمان بورس و اوراق بهادار، طی یک گفتگو آخرین جزئیات در مورد عرضه خودرو‌های داخلی و وارداتی به بورس کالا را تشریح کرد.
میثم فدایی مدیر عامل فرابورس رفت| محمدعلی شیرازی کیست؟
با تصمیم اعضا هیئت مدیره شرکت فرابورس در جلسه امروز۱۱ آبان ماه میثم فدایی از سمت مدیرعاملی فرابورس کنار رفت و اقای محمدعلی شیرازی به مدیرعاملی این شرکت منصوب شد!
گزارش بازارها امروز ۱۱ آبان ۱۴۰۱ | چه طلایی بخریم؟
به صورت روزانه نبض بورس وضعیت بازارهای موازی بورس (بیت کوین، سکه، طلا و دلار) را بررسی خواهد کرد و ضمن مرور روند هفتگی این بازارها به بررسی گزارش وضعیت قیمت و اخبار مهم بازار در همان روز خواهد پرداخت. بازارها در روز جاری ۱۱ آبان ۱۴۰۱ چگونه بود؟
واریز سود سهام عدالت | میزان سود واریزی چقدر است؟
امروز خبری در رسانه ها منتشر گردید مبنی بر واریز سود سهام عدالت در سال ۱۴۰۱ و مبلغ سود واریزی به حساب ۴۹ میلیون سهامدار سهام عدالت در ایران خبر دادند. چه میزان سود و چه زمانی واریز خواهد شد؟
توقف این نمادها در پایان معاملات امروز | توقف جهت افزایش سرمایه این نماد
در پایان معاملات امروز چهارشنبه ۱۱ آبان ماه ۳ نماد جهت برگزاری مجمع در روز یکشنبه ۱۵ آبان ماه متوقف می‌شوند. این نمادها کدامند و به چه جهت مجمع تشکیل می‌دهند؟
سهامداران تاصیکو بخوانند | افزایش سرمایه تاصیکو در چه مرحله ای است؟
تاصیکو طی یک افشای اطلاعات بااهمیت گروه ب که بر روی کدال منتشر شد در خصوص روند افزایش سرمایه خود گزارش داد. افزایش سرمایه تاصیکو در چه مرحله ای است؟
تحلیل سپیدار امروز ۱۱ آبان ۱۴۰۱ | اهداف این عرضه اولیه موفق کجاست؟
امروز قصد داریم تا به بررسی سهام سپیدار به لحاظ تکنیکالی بپردازیم. این تحلیل صرفا یک پیش بینی از روند احتمالی نماد سپیدار در روزهای آینده بورس است.
پیمان حدادی رئیس صندوق تثبیت بازار سرمایه شد
با رای مثبت تمام اعضای هیات امنا، پیمان حدادی مدیر عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه شد. حدادی اخیرا عضو هیئت مدیره صندوق توسعه بازار نیز شده بود.
اخبار لحظه‌ای و مهم ارزهای دیجیتال | بهای بیت کوین به یک میلیون دلار می‌رسد؟
در این خبر شما می توانید جدیدترین و مهمترین اخبار ارز دیجیتال امروز را ببینید. اخباری که می تواند بازار ارزهای دیجیتال امروز را تحت تاثیر قرار دهد.
گزارش بازارها امروز ۱۰ آبان ۱۴۰۱ | پیش بینی هفتگی برای بیت کوین و طلا
به صورت روزانه نبض بورس وضعیت بازارهای موازی بورس (بیت کوین، سکه، طلا و دلار) را بررسی خواهد کرد و ضمن مرور روند هفتگی این بازارها به بررسی گزارش وضعیت قیمت و اخبار مهم بازار در همان روز خواهد پرداخت. بازارها در روز جاری ۱۰ آبان ۱۴۰۱ چگونه بود؟
پیش بینی بورس فردا ۱۱ آبان ۱۴۰۱ | آیا صعود ادامه دارد؟
معاملات روز سه شنبه هم سبز به پایان رسید و شاخص کل برای چهارمین روز متوالی سبز پوش باقی ماند. آیا فردا در آخرین روز معاملاتی هفته نیز بورس سبزپوش خواهد ماند؟
اخبار مهم کدال سه شنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۱ | خبری مهم برای سهامداران خساپا
امروز سه شنبه ۱۰ آبان ۱۴۰۱ اطلاعیه‌های زیادی بر روی سایت کدال قرار گرفت که در این مطلب به بررسی مهمترین اطلاعیه‌ها خواهیم پرداخت.
ده خبر مهم برای بورس فردا | خبری مهم برای این نماد خودرویی
امروز ۱۰ آبان ماه ۱۴۰۱ خبرهای بسیاری منتشر شد که برخی از این اخبار برای بازار سرمایه فردا می‌توانند مهم باشند. این ده خبر را قبل از معاملات فردا بخوانید.
پیش بینی نبض بورس درباره نماد غناب | نمادی که سبزپوش ماند!
روز ۸ آبان ماه سال جاری بود که در نیمه اول بازار، خروجی‌های چند فیلتر مهم بورسی منتشر شد. وجه مشترک برخی از فیلترها سهم غناب بود! امروز خبرهای چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ مهمی برای غناب منتشر شد که نشان می داد خروج این نماد از فیلترها بی علت نبوده است.
خبرهای خوب مجید عشقی برای سهامداران | پیشنهادات سازمان برای بودجه ۱۴۰۲ چیست؟
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرد: بخشی از اصلاحات مربوط به بودجه میشود و بخش دیگری نیز باید در روح حاکم بر بودجه لحاظ شود و کلیت ارکان‌ها آن را در نظر داشته باشند. ما احکامی که سال گذشته وجود داشت و چند بند جدید را در برای بودجه پیشنهاد کرده‌ایم که این موارد باید در مجلس مورد دفاع قرار بگیرد و سعی داریم با رایزنی با کمیسیون اقتصادی بتوانیم شرایط مطلوبی در بلندمدت برای بازار سهام به وجود بیاوریم.
خبری خوش برای گروه نرم افزار یارانه در بورس | تاثیر این خبر خوش بر سودآوری شرکت ها
کی از گروه‌های بازار سرمایه گروه رایانه و فعالیت‌های وابسته به آن نام است. این گروه در حال حاضر متشکل از ۱۶ نماد است که در بازارهای بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران پذیرفته شده اند. امروز خبری خوش برای این گروه در رسانه ها منتشر گردید. این خبر چیست و چه تاثیری در روند سودآوری این شرکت ها دارد؟
بسته حمایتی ۱۰ بندی یک سیگنال مثبت به سهامداران | مسئولان، بورس را فراموش نکرده اند
مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در تحلیل اثرات بسته ۱۰ بندی سازمان بورس و اوراق بهادار که چند روز گذشته در راستای حمایت از سهامداران تدوین و منتشر شد، آن را از این منظر که نشان می‌دهد مسئولان بازار سرمایه، بازار را فراموش نکرده و در تلاش برای رفع مشکلات آن هستند، خوب و مفید ارزیابی کرد.
خبر مهم برای سهامداران شتران | کدام نمادها افشای الف خوردند؟
امروز سه شنبه ۱۰ آبان در حالی بازار کار خود را آغاز خواهد کرد که برخی از نمادها به دلیل افشای الف متوقف می‌باشند. همچنین برخی نمادها افشای ب خوردند و برخی دیگر مشمول رفع گره معاملاتی شدند. گزارش اولیه بورس امروز با یک خبر مهم برای سهامداران شتران را بخوانید.
تحلیل ستران امروز ۱۰ آبان ۱۴۰۱ | هدف اول ستران کجاست؟
امروز قصد داریم تا به بررسی سهام ستران به لحاظ تکنیکالی بپردازیم. این تحلیل صرفا یک پیش بینی از روند احتمالی نماد ستران در روزهای آینده بورس است.
معرفی کامل عرضه و تقاضا به همراه جزئیات تحلیل آن
هنگام فعالیت در هر بازاری، با دو واژه ی عرضه و تقاضا به دفعات مواجه می شوید. اما واقعا عرضه و تقاضا به چه معناست و چه کاربردهایی دارد؟ با وجود اینکه مفهوم آن ممکن است خیلی ساده به نظر بیاید، اما عرضه و تقاضا در واقع یک تئوری در علم اقتصاد است که تغییرات قیمت را در یک بازار رقابتی توضیح می‌دهد. در این مقاله اندکی با این مفهوم آشنا خواهیم شد.
رقابت در بازار چیست؟
در همه ی بازارها رقابت بین فروشندگان و خریداران در جریان است. فروشندگان اهداف و منافع خود را دنبال می‌کنند و به دنبال افزایش سود هستند. خریداران چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ هم همیشه به دنبال قیمت مناسب و کمترین قیمت در بازار می‌باشند.
تقاضا چیست؟
مقدار کالا و خدماتی که تقاضا کنندگان درخواست می‌کنند را تقاضا می‌نامیم.
قانون تقاضا
در صورت برابر بودن سایر عوامل، هرچه قیمت یک کالا بالاتر باشد، تقاضای کمتری برای آن کالا وجود خواهد داشت. این قانون ساده اما کاربردی، قانون تقاضا نام دارد.
تابع و نمودار تقاضا چیست؟
بر اساس قانون تقاضا، می‌توان تابع تقاضا را تعریف کرد. این تابع بیان می کند که قیمت و تقاضا با هم ارتباط عکس دارند، یعنی هرچه قیمت بالاتر باشد، تقاضا کمتر است و هرچه قیمت کمتر باشد تقاضا بیشتر است.
تابع تقاضا را وقتی با همین فرضیات رسم کنیم، به نمودار یا منحنی تقاضا (شکل پایین) می‌رسیم.
در نمودار مشاهده می‌کنید که هرچه قیمت کمتر باشد، مقدار تقاضا بیشتر است و هرچه قیمت افزایش پیدا کند مقدار تقاضا کم میشود.
تقاضا به چه چیزهایی بستگی دارد؟
علاوه بر قیمت که مهمترین علت تغییر در تقاضا است، کیفیت محصول، در دسترس بودن آن، محصولات جایگزین، میزان تبلیغات برای کالا، پاسخگویی و خدمات پس از فروش و نوسانات قیمتی محصول و . هم بر میزان تقاضا تاثیرگذار است.
عرضه چیست؟
عرضه، جریان کالا یا خدماتی است که برای پاسخ به تقاضا ایجاد میشود. می‌توان گفت عرضه مقدار کالا یا خدماتی است که تولیدکنندگان حاضرند در قیمت‌های مختلف در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهند.
قانون عرضه
قانون عرضه می‌گوید در صورت برابر بودن سایر عوامل، هرچه قیمت یک کالا بیشتر باشد، عرضه آن بیشتر میشود.
تابع عرضه و نمودار عرضه چیست؟
تابع عرضه که از قانون عرضه گرفته شده است، بیان می کند که قیمت و عرضه رابطه مستقیم باهم دارند. یعنی هرچه قیمت بالاتر باشد، عرضه هم بیشتر میشود.
این تابع را می‌توان در نمودار یا منحنی عرضه (شکل پایین) رسم کرد.
عرضه به چه چیزهایی بستگی دارد؟
علاوه بر قیمت، زمان، فاکتور تاثیرگذاری بر عرضه است. تامین کنندگان کالا باید به تغییرات قیمت واکنش نشان دهند که این نشان دهنده تاثیر زمان بر عرضه است اما مدت زمان بالا بودن قیمت و تقاضا اهمیت بالایی دارد. فرض کنید که با انتشار ویروس کرونا تقاضا برای محصولات بهداشتی مثل ماسک، دستکش و ضدعفونی کننده و قیمت آنها بالا برود. تولیدکنندگان به راحتی با افزایش ظرفیت خط تولید خودشان می‌توانند این نیاز و تقاضا را برطرف کنند. اما اگر این ویروس برای مدت طولانی زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد، پیشبینی میشود تغییرات در تقاضا و قیمت به شکل طولانی مدت باشد. در نتیجه تولیدکنندگان باید با تغییرات زیرساختی و تجهیزاتی، پاسخگوی تقاضای طولانی مدت باشند.
علاوه بر فاکتور زمان و قیمت، ظرفیت تولید، هزینه‌های تولید (حقوق کارکنان، خرید مواد اولیه و. )، تعداد رقبا، رقابت در بازار و نوع محصول تولیدی بر عرضه تاثیرگذار است.
عرضه و تقاضا چه ارتباطی به هم دارند؟
فرض کنید، یک شرکت جدید در زمینه تولید خودرو در کشور تاسیس شود. این شرکت با مطالعه بازار هدف خود، برنامه‌ریزی برای تولید 000 10 دستگاه در سال را به قیمت 000 000 100 تومان انجام می‌دهد. باتوجه کیفیت مناسب محصولات شرکت، تقاضا برای خرید این اتومبیل‌ها افزایش می‌یابد و 000 30 نفر درخواست خرید این 000 10 عدد دستگاه را دارند. حال بر اساس تابع تقاضا، با بالا رفتن تقاضا قیمت نیز افزایش می‌یابد. حالا بر اساس تابع عرضه با بالا رفتن قیمت، عرضه هم افزایش می‌یابد.
در مقابل هم اگر تقاضا برای این خودروها کمتر از عرضه باشد، قیمت کاهش می‌یابد. اکنون تقاضا با کاهش قیمت، بالا می‌رود.
تعادل در عرضه و تقاضا چیست؟
برابر بودن میزان عرضه و تقاضا به معنی برخورد دو خط در نموار عرضه و تقاضا (شکل پایین) است. به این نقطه تعادل می‌گوییم. چون مقدار کالاهای عرضه شده دقیقا با مقدار کالای مورد تقاضا برابر است. در این نقطه به اصطلاح می‌گوییم تخصیص کالا در کارآمدترین حالت خود قرار دارد.
مقدار Q را مقدار تعادلی و قیمت P را قیمت تعادلی می‌گوییم.
تعادل در اقتصاد یک آرزو است و فقط در تئوری قابل دستیابی است. یعنی احتمالا هیچ‌گاه به این نقطه در اقتصاد نخواهیم رسید.
عدم تعادل در عرضه و تقاضا به چه چیزی منتهی میشود؟
- مازاد عرضه
اگر قیمت بالاتر از قیمت تعادلی باشد. مازاد عرضه اتفاق می‌افتد و به اصطلاح بازار با ناکارآمدی مواجه میشود.
در نمودار زیر مازاد عرضه رسم شده است. عرضه در قیمت و مقدار P1 و Q2 انجام میشود و تقاضا در همان قیمت با مقدار Q1 انجام میشود. اختلاف دو مقدار Q2 ,Q1 میزان مازاد عرضه است.
مازاد عرضه یعنی اینکه تولیدکنندگان درحال تولید کالای بیشتری نسبت به تقاضای بازار هستند و طرف تقاضای بازار به علت قیمت بالا خواهان خرید محصول نیستند.
وقتی قیمتی کمتر از قیمت تعادلی تعیین شود، مازاد تقاضا به وجود می‌آید. چون قیمت کم است، تقاضا زیاد است اما میزان تولید و عرضه محصول پایین است. بنابراین بالا بودن تقاضا باعث کمبود کالا خواهد شد و قیمت محصول را بالا خواهد برد.
انتقال و حرکت چیست؟
حرکت:
در نمودار تقاضا، حرکت یعنی تغییر قیمت یا تعداد تقاضا از یک نقطه به نقطه دیگر. حرکت در نمودار تقاضا نشان دهنده تقاضای پایدار است، یعنی با تغییر قیمت کالا، تقاضا نیز تغییر کند و رابطه‌ی آنها خراب نشود.
در نمودار عرضه، حرکت در طول منحنی عرضه یعنی رابطه عرضه پایدار است. پس حرکت در این نمودار هم یعنی رابطه عرضه چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ و قیمت با تغییر قیمت ثابت بماند. مثلا وقتی قیمت دوبرابر میشود، عرضه هم دو برابر شود.
انتقال:
انتقال در منحنی، یعنی با ثابت ماندن قیمت، میزان عرضه یا تقاضا کم و زیاد شود. انتقال برعکس حرکت که به معنی ثابت ماندن نوع رابطه بین قیمت و عرضه یا تقاضا بود، به معنی تغییر کردن رابطه بین قیمت و عرضه یا تقاضا است.
گفتیم عرضه و تقاضا می‌تواند تحت تاثیر عوامل دیگری به جز قیمت باشد. انتقال در نمودار عرضه و یا تقاضا هنگامی اتفاق می‌افتد که عرضه و تقاضا به وسیله عوامل دیگری به جز قیمت تغییر کند.
به طور کلی در انتقال ما شاهد یک نمودار جدید هستیم یعنی شرایط به طور کلی تغییر کرده است. ولی در حرکت، صرفا طول نمودار تغییر می‌کند.
عرضه و تقاضا چگونه باعث ایجاد یک قیمت تعادلی میشود؟
گفتیم قیمت تعادلی، قیمتی است که در آن تولید کننده می‌تواند همه محصولاتش را بفروشد و خریدار می‌تواند همه محصولانی که می‌خواهد را بخرد.
حال مثلا وقتی یک شرکت تعداد 000 000 3 عدد از یک کالا را تولید می‌کند و به دلیل قیمت آن کالا فقط 000 500 1 عدد از آن را می فروشد، باید قیمت را پایین‌تر بیاورد تا باقی کالای تولیدی هم فروخته شود. با کاهش قیمت، تقاضای خرید آن محصول بالاتر می‌رود تا جایی که مثلا تنها 000 10 عدد از آن کالا باقی بماند. چون عرضه کم شده و تقاضای خرید بالاست، قیمت بالا می‌رود. در انتها فروشنده و خریدار به یک قیمت تعادلی خواهند رسید که دو طرف معامله راضی هستند.
قانون عرضه و تقاضا بر چه چیزهایی تاثیر گذار است؟
به جز قیمت کالا یا خدمات، این قانون بر سایر فعالیت‌های اقتصادی هم تاثیر گذار است. مثلا در یک شهر وقتی تعداد گچ‌کاران ماهر کمتر از تعداد ساختمان‌های در حال ساخت است (یعنی تقاضا بیشتر از عرضه است)، پس کارفرمایان ناچارند که حقوق پرداختی خود را افزایش دهند.
این مثال‌ها یکی از تاثیرات این قانون در اقتصاد را نشان می‌دهد و به طور کلی شما همیشه می‌توانید تاثیر این قانون را در اطراف خود لمس کنید.
عرضه و تقاضا در بورس اوراق بهادار چه تاثیری می‌گذارد؟
عرضه در بورس، توسط سهامداران یک سهام که می‌خواهند آن را با قیمت‌های مختلف بفروشند مشخص میشود و تقاضا را خریداران آن سهم چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ که می‌خواهند آن را با قیمت‌های مختلف بخرند، مشخص می‌کنند.
طبیعتا در هنگام فروش یک نفر خواهان بیشترین قیمت ممکن است. در خرید هم، خریدار می‌خواهد به کمترین قیمت ممکن آن کالا را تهیه کند. پس هرچه قیمت یک سهم بالاتر برود، عرضه آن بیشتر میشود و هرچه قیمت یک سهم پایین‌تر بیاید، تقاضا برای خرید آن بیشتر میشود.
وقتی قیمت یک سهم بالا می‌رود، سهامداران سهم خود را می‌فروشند که باعث افزایش عرضه میشود. افزایش عرضه باعث کاهش قیمت سهم میشود که در نتیجه کاهش قیمت باعث افزایش تقاضا میشود. این چرخه عرضه و تقاضا باعث تغییرات قیمت در بازارهای مالی مختلف از جمله بورس شود. می‌توان گفت یکی از دلایل اصلی تغییر قیمت در بازار سرمایه، همین اصل عرضه و تقاضا است.
جمع بندی
در این مقاله با مفاهیم مربوط به عرضه و تقاضا آشنا شدیم. عرضه و تقاضا در همه ی بازارهای مالی و حتی در زندگی عادی نیز وجود دارد. در بورس نیز عامل اصلی تغییر قیمت سهام، همین قوانین عرضه و تقاضا می باشد.
ظنی برای دستکاری در بورس
دنیای‌اقتصاد- زینب نورانیان : بورس تهران معاملات روز دوشنبه را با شرایطی متفاوت نسبت به روزهای اخیر پشت سر گذاشت. به‌طوری که خلاف معاملات چند هفته اخیر بازار سهام، این بار گروه‌های بزرگ صادرات محور بودند که در مرکز توجهات چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ بازار قرار گرفتند و بر عکس شاهد سنگین شدن صفوف فروش در سهام با ارزش بازار پایین‌تر بودیم. اما دلیل این چرخش ناگهانی نگاه‌ها چه بود؟
از میانه آذر تا پایان معاملات روز دوشنبه، پیام ناظر از توقف ۱۷ نماد معاملاتی به دلیل احتمال دستکاری قیمتی خبر داده است. آن هم بدون آنکه جزئیاتی چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ از ساز و کار شناسایی و تشخیص دستکاری قیمتی در نمادها به گوش فعالان بازار برسد. روز گذشته «دنیای اقتصاد» نیز در گزارشی به دلایل بی‌اعتمادی سهامداران به گروه‌های بزرگ بازار که در معرض بیشترین دخالت‌های دولتی قرار دارند، اشاره کرد. موضوعی که معامله‌گران را به سمت سهامی سوق داد که کمترین اثر دولتی در آنها دیده می‌شد. این شرایط سبب شد تا این بی‌اعتمادی این‌بار گروه‌های غیردولتی را نیز در برگیرد. در این میان پیگیری‌ها از مقامات سیاست‌گذار هر چند به جواب قانع‌کننده‌ای منتهی نشد اما گفته شده هیچ سازوکار مشخصی برای توقف نمادها با ظن دستکاری قیمتی وجود ندارد و پایشی تمام وقت در بازار انجام میشود تا برای هیچ مورد مشکوکی گریزگاهی وجود نداشته باشد. نامشخص بودن این سازوکار اما سبب شده تا بار دیگر شائبه برخورد سلیقه‌ای با شرکت‌ها در این بازار ایجاد شود. موضوعی که سرانجام جز افزایش بی‌اعتمادی به بازار سرمایه چیزی به‌دنبال نخواهد داشت. به هر روی فعالان بورسی مدت‌هاست به این رفتارهای منفعلانه عادت کرده‌اند. رفتارهایی که در هر برهه‌ای به شکلی سعی در بر هم ریختن نظم و مکانیزم بازار دارند.
دستکاری در کوچک‌ترها آسان‌تر است
محمد نوربخش، کارشناس بازار سهام: دستکاری در قیمت سهم‌های کوچک خیلی راحت‌تر از سهم‌های بزرگ می‌تواند اتفاق بیفتد و عملیاتی‌تر است؛ به‌خصوص اینکه سهم‌های بزرگ با عرضه‌های شدید از سوی بازارگردان یا سهامدار عمده مواجه می‌شوند و ابهامی که در سهم‌های بزرگ وجود دارد باعث شده اثرش را روی سهم‌های کوچک هم بگذارد. بنابراین دستکاری قیمت در سهم‌های کوچک خیلی راحت‌تر می‌تواند اتفاق بیفتد، اما اینکه اکنون در بازار چنین اتفاقی در حال روی دادن است یا نه نیاز به بررسی دارد و نمی‌توان به همین سادگی حکم داد که از دید من قیمت دستکاری شده است. اما در کل می‌توان گفت که در سهم‌های کوچک ساده‌تر از سهم‌های بزرگ میشود دستکاری روی دهد.
دستکاری قیمت در سهم‌های بزرگ از سوی حقوقی‌های بزرگ امکان‌پذیر است. مثلا فولاد مبارکه ۳۰۰ هزار میلیاردی را نمی‌توان به سادگی بالا و پایین کرد اما سهمی را که ۵ هزار میلیارد ارزش بازار و ۱۰ درصد شناوری دارد، می‌توان به سادگی دستکاری کرد. دستکاری در قیمت سهم‌های کوچک هم الزاما از سوی حقوقی‌ها نیست و چه بسا ممکن است از طرف خود حقیقی‌های بزرگ نیز این دستکاری اتفاق بیفتد. آنها به سادگی می‌توانند با زد و بندی که می‌توانند داشته باشند در جریان عادی قیمت خلل ایجاد کنند.
دستکاری قیمتی همیشه وجود داشته است
مجتبی شهبازی، کارشناس بازار سهام: موضوع دستکاری قیمت سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه باید از دو منظر بررسی شود. ابتدا باید این نکته را یادآور شد که هر چیزی که در بازار سرمایه در این حد بزرگنمایی میشود، آنقدر بزرگ و حاد نیست. ما نمی‌گوییم دستکاری در قیمت‌ها اصلا وجود ندارد، اما باید خیالتان راحت باشد که این مساله با آن شدتی که این روزها از آن صحبت می‌کنند، نیست. چون خاصیت بازار این است که یکسری اخبار را بیش از حد داغ و بزرگ کند. این اتفاق برای موضوع دستکاری قیمت‌ها نیفتاده و در این مدت موارد شبیه به آن را زیاد داشتیم. این بزرگ‌نمایی‌ها ذات بازار است.
با توجه به این نکته حالا باید دید دستکاری قیمت‌ها در بازار چند درصد وجود دارد و چقدر تاثیر می‌گذارد. اعمال دستکاری در بازار همیشه وجود داشته است و در آینده هم همین خواهد بود. بنابراین مساله جدیدی نیست و مختص این دوره هم نیست. وقتی شاخص حول و حوش دومیلیون واحد بود کسی چنین مسائلی را مطرح نمی‌کرد چون همه در سود و خوشحال بودند. اما بازار که با افت قیمت روبه‌رو شد به تبع آن مسائل مختلف شروع شد. مثلا یک بار گفتند حقوقی‌ها فروختند و بازار ریزش کرد؛ بنابراین همه تقصیرها گردن حقوقی‌هاست. برای اثبات آن هم به TSE استناد می‌کردند و می‌گفتند آنجا آمده که بیشترین فروش مربوط به فلان حقوقی بوده است. در صورتی که این حقوقی ظاهر قضیه است و پشت هر فرد حقوقی، حقیقی‌ها قرار دارند. چون حقیقی‌ها سبدهای خود را ابطال می‌کنند و می‌بندند، حقوقی مجبور است بفروشد اما چه کسی دیده میشود؟ حقوقی‌ها! همه هم فکر می‌کنند او سهامدار عمده است در صورتی که این‌گونه نیست هرچند برخی اوقات هم بوده که آنها هم فروختند. البته اگر به آن دوران هم نگاه کنیم می‌بینیم که همه فشار می‌آوردند که حباب شکل گرفته و حقوقی‌ها باید عرضه کنند تا عطش بازار برطرف شود؛ آنها هم عرضه کردند. طبیعی است که هر حقوقی در روزهای مثبت باید بفروشد که بتواند در روزهای منفی سهم را حمایت کند؛ حالا چه در قالب صندوق بازارگردانی یا کدهای بازارگردانی. بازار پر شده و نوسان خاصیت بازار است اما بازار همیشه دنبال دلیلی می‌گردد که تقصیرها را گردن آن بیندازد. همه جای دنیا هم همین است. وقتی قصه حقوقی‌ها تمام و بازار کمی پایدار شد و تا محدوده ۴/ ۱ میلیون واحد بالا آمد حالا بحث‌ها به شکل دیگری دنبال میشود که حقوقی‌ها دارند سهم‌های بزرگ را دستکاری می‌کنند و سهم‌های کوچک را هم یک عده دیگری دستکاری می‌کنند! در صورتی که چنین چیزی به این شدت که از آن حرف می‌زنند، وجود ندارد. به جز یکسری تک‌نمادهای خاص یا یکسری صنایع خاص که شاید این مسائل در آنها به‌صورت غیررسمی بوده، نمی‌توان این مساله را به کل بازار تعمیم داد. به عبارت دیگر می‌توانیم درباره تک‌تک نمادها و یکسری نمادهای خاص این مسائل را عنوان کنیم اما در کلیت بازار چنین چیزی وجود ندارد و نداشته است.
بازار باید راه خودش را برود. ولی در همین مسیر هم، صندوق‌های بازارگردانی می‌توانند همین کارها را انجام دهند که خیلی هم بجا و درست و قانونی است ولی اینکه به‌صورت غیررسمی چنین کاری انجام شود من آن را تایید نمی‌کنم. منتها برخی مغرضانه همین‌ها را در سایه دستکاری قیمت می‌برند چون الان چنین بحث‌هایی خریدار دارد. یادمان نرود که بازار رشد بالایی داشت و بعد از آن هم ریزش شدیدی را شاهد بود. دولت هم مقصر بود چون برنامه نداشت. زمانی که شاخص در حال رشد بود فقط مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری کرد و در زمان پایین آمدن شاخص هم برنامه‌ای نداشت که همه اینها اشتباه بود. همه اشکال‌ها را از چشم سازمان دیدند! اما سازمان چه کاره است؟ سازمان یک نهاد ناظر است، نه سرمایه‌گذار است و نه ناشر که سود چطور در قیمت سهام دستکاری میشود؟ ببرد. بنابراین با ریزشی که بازار داشت طبیعی است که کف بسازد و بعد رشد کند. این نوسانات هم کاملا طبیعی است. در این میان یکسری بحث‌ها خریدار دارد. از سوی دیگر در این دو سال اخیر بازار پر از افراد تازه‌کار شده و به‌عبارتی ۶ برابر شده که همه اینها تازه کارند و شایعه خوراک آنان است. باید گفت همیشه دستکاری در بازار در حد محدودی وجود داشته در آینده هم خواهد بود اما اینکه بخواهیم آن را در این حد بزرگ کنیم و کل بازار را زیر سایه آن ببریم اشتباه است. وقتی یک سهمی ۲۰۰ میلیون در روز معامله میشود و خریدار می‌خرد و فروشنده هم می‌فروشد دستکاری چه معنایی دارد؟!
درخواست پاسخگویی سازمان بورس به ابهامات مصادیق دستکاری قیمت
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد با اشاره به نواقص قانون بازار سرمایه و طرح سوالاتی، خواستار پاسخگویی سازمان بورس اقدامات دولت به عنوان مصداق دستکاری قیمت در بازار و . شد.
عبدالمجید دهقان با انتشار مطلبی با عنوان "ضرورت پاسخگویی سازمان بورس" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: اعتماد به شفاف بودن بازار و نبود جریان‌های مداخله‌گر در بازارهای مالی از مهمترین دغدغه‌ها در دنیا محسوب میشود. کشورها و دولت‌ها تمامی تلاش را برای جلوگیری از دستکاری بازارها و ممانعت از شکل‌گیری جریان‌های کاذب به نفع گروه‌های خاص به کار می‌گیرند.
دستکاری بازار در قوانین جزایی ایران نیز جرم قلمداد شده و رکن قانونی این جرم در قانون بازار سرمایه ماده ۴۶ است. نفس توجه به لزوم جرم انگاری دستکاری بازار اوراق بهادار برای افزایش شـفافیت، کارآیی و جلب اعتماد سرمایه‌گذاران اقدامی شایسته است که قانون‌گذار برای رفع برخی از موانع توسعه بازار سرمایه انجام داده است.
اما سوالی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران در مقطع کنونی مطرح است که آیا با وجود دولت به‌عنوان رکن سهامدار و در عین حال رکن قانون‌گذار بصورت غیرمستقیم، تضاد و تعارض در منافع وجود ندارد؟ آیا نظارت و اجرای قوانین موضوعه دستکاری بازار در عمل قابل اجرا خواهد بود؟ آیا سازمان بورس که ریاست آن از سوی دولت تعیین میشود، می‌تواند بر اساس ماده ۴۶ با دولت برخورد کند؟ آیا دولت در بازار با اقدامات اخیر قیمت‌ها را دستکاری نکرده است؟
نظم بخشیدن به بازار سرمایه نیز همانند سایر بازارها نیازمند تدوین قوانین و مقرراتی است که پس از بررسی‌های کارشناسانه لازم در اختیار مجریان قرار گیرد. قوانین حاکم بر بازار سرمایه که در ۶۰ ماده تهیه و تصویب شده، پیشینه‌ای در حدود ۳۰ سال دارد. در این راستا ضعف، نقص و ابهام موجود در قوانین فعلی بازار سرمایه پاشنه آشیل این بازار برای سوءاستفاده‌های احتمالی است.
ازجمله نواقص قانونی بازار سرمایه می‌توان به ضعف در تعیین مصادیق، مبنای تشخیص، چگونگی کشف و پیگیری جرائم و عدم تناسب در مجازات تعیین شده با جرم اشاره کرد. قوانین مرتبط با دستکاری بازار اوراق بهادار در زمره مواردی است که در خلأ و ضعف‌های قانونی می‌تواند حساسیت‌های زیادی برای بازار سرمایه ایجاد کند.
طبق بند ۳ ماده ۴۶ قانون بازار سرمایه هر شخصی که نوعا منجر به ایجاد ظاهری گمراه‌کننده از روند معاملات اوراق بهادار یا ایجاد قیمت‌های کاذب یا اغوای اشخاص به انجام معاملات اوراق بهادار شود، مجرم تلقی شده و مسئولیت کیفری متناسب با آن نیز شامل حبس تعزیری یا جزای نقدی در نظر گرفته شده است.
هرچند دستکاری بازار در قوانین جزایی سابق ایران نیز جرم قلمداد شده بود، ولی ناتوانی در اعمال آنها سبب شده قانون‌گذار در سال ۸۴ با تصویب قانون بازار اوراق بهادار مجددا دستکاری بازار اوراق بهادار را جرم قلمداد کند. رکن قانونی این جرم در ماده ۴۶ قانون بازار سرمایه است. در این قانون در مقایسه با قانون تاسیس بورس اوراق بهادار و دیگر قـوانین قبلـی، عناوین مجرمانه جدیدی وارد نظام حقوقی ایران شده است از قبیل: دستکاری بازار، معامله اوراق بهادار با اسـتفاده از اطلاعـات نهـانی، سوءاستفاده از اطلاعـات نهـانی متعلـق بـه ناشـر، افـشای اطلاعـات ناشـر و.
جرم‌انگاری هر نوع عملی که به‌نوعی به ظاهری گمراه‌کننده از روند معـاملات اوراق بهـادار یـا ترغیب اشخاص به معامله اوراق بهادار منجر میشود، بدون توجه به‌قصد اشخاص، اقبـال عمومی به مشارکت در بازار سرمایه را کاهش می‌دهد. یکی از انواع دستکاری بـازار اوراق بهادار در معاملات است. در این نوع دستکاری شـخص بـا انجـام معـاملات عمـده و مکرر نسبت به اوراق بهادار یک ناشر موجب افزایش رغبت عمومی به خریـد اوراق بهـادار میشود.
اگر قصد خاصی برای وقوع جرم دستکاری بازار لازم نباشد، شخصی که بدون هـیچ سوءنیت و به‌قصد سرمایه‌گذاری واقعی با انجام معاملات عمده یا مکـرر نـسبت بـه اوراق بهـادار یـک ناشر باعث ترغیب دیگران به معاملات این اوراق شده بر اساس ماده‌قانونی ذکر شده مجرم است. ترس از تعقیـب بـر اسـاس بند ۳ ماده ۴۶ قانون بازار اوراق بهادار، سرمایه‌گذاران واقعی و با حسن نیت را در بسیاری مـوارد از معامله اوراق بهادار منصرف یا در انجام این معاملات محتاط تـر مـی‌کنـد. امـری کـه بـه نفـع بـازار سرمایه نیست و روند توسعه آن را کند خواهد کرد.
حال با توجه به موارد فوق و نیز با توجه به ریزش شاخص از سطوح بیش از ۲ میلیون واحد به ۱.۲ میلیون واحدی و تایید نایب‌رئیس مجلس در خصوص فرآیند فروش سهام توسط دولت در بازار سرمایه، سوالی برای سرمایه‌گذاران مطرح میشود آیا دولت که بطور مستقیم و غیرمستقیم سهامدار عمده بسیاری از شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه است و بسیاری از اعضای هیات‌مدیره شرکت‌ها از سوی آن تعیین می‌شوند، مشمول این ماده قانونی نمی‌شود؟
این مسئله از این جهت دارای اهمیت زیادی است که با فروش سهام توسط دولت و شرکت‌های تابعه، روند شاخص تغییر کرده و بسیاری از سهامداران که با تبلیغ دولت اقدام به ورود و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کردند با زیان مواجه شدند. حال آیا سازمان بورس به‌عنوان رکن نظارت که ریاست آن از سوی دولت تعیین میشود، می‌تواند بر اساس ماده ۴۶ با دولت برخورد کند؟ آیا اقدامات اشاره شده توسط دولت مصداق دستکاری قیمت در بازار نیست؟ آیا در این خصوص تضاد منافع وجود ندارد؟
از سوی دیگر قوانین وضع‌شده در خصوص بازارگردانی سهام و نیز دامنه نامتقارن منجر به مشکلات بسیاری برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران شده است. در این زمینه چه کسی باید برنهاد ناظر نظارت کند؟
همچنین نحوه خرید و فروش و صورت وضعیت پرتفوی صندوق تثبیت بازار سرمایه که بخشی از کارمزد کارگزاران بصورت دستوری به‌حساب آن واریز میشود و عملکرد این صندوق تاکنون از طرف سازمان بورس شفاف‌سازی نشده و در اختیار سرمایه‌گذاران قرار نگرفته، چگونه است؟
نهایتا اینکه چرا نهاد ناظر مغایر با قوانین موضوعه و بصورت کاملا اقتضایی و دستوری در موارد متعددی تصمیم به فروش شرکت‌ها، صندوق‌ها و برخی از اشخاص حقیقی را بصورت مستقیم یا از طریق کارگزاران محدود کرده و دلیل این امر را حساسیت‌های کنونی عنوان می‌کند.
سازمان بورس در خصوص موارد مطرح‌شده چگونه پاسخگو خواهد بود؟ بی‌شک اقدام سازمان بورس در جوابگویی به سوالات فوق، می‌تواند منجر به شفافیت بیشتر بازار و افزایش کارآیی آن و در نهایت کاهش دستکاری قیمت و تصمیم‌سازی اثربخش سرمایه‌گذاران شود.
دیدگاه شما