الگوهای بصری هارمونیک و روش معامله

الگوی کندل سه کلاغ سیاه

کندل استیک یا نمودار شمعی ژاپنی چیست؟ ( آشنایی با انواع نمودار سهام )

زمانی که به یک نمودار نگاه می‌کنید، شاید سوالات زیادی به ذهنتان برسد! این گونه نمودارهای چه چیزی را بیان می‌کنند؟ چگونه می‌توان تغییرات ارزش سهام را پیش‌بینی کرد؟ آیا الان زمان خرید یک سهم است یا باید سهام خود را فروخت؟ این گونه سوالات و سوالات مشابه، هر روز به ذهن افرادی که در بورس به فعالیت می‌پردازند نقش می‌بندد و سعی می‌کنند به کمک شاخص‌ها و گزارشات مالی، نمودارها و جدول‌های اطلاعاتی پاسخ مناسبی به این گونه سوالات بدهند.. در این نوشتار به بررسی نمودارهای شمعی بورس از قبیل نمودار خطی ، میله ای و شمعی (کندل استیک یا شمعی ژاپنی) می‌پردازیم تا بتوانیم پاسخ الگوهای بصری هارمونیک و روش معامله مناسبی به این گونه سوالات بدهیم.

همانطور که می‌دانید، بورس و بازار سرمایه، پدیده‌ای پویا است که در بستر زمان تغییر می‌کند. در نتیجه مشخص است که داده‌های بورس از جنس زمان هستند در نتیجه می‌توان آن‌ها را به صورت یک سری زمانی (Time Series) در نظر گرفت که بخشی از تغییرات آن وابسته به تصادف و بخش دیگر، رفتار بازار و خریداران و فروشندگان را مشخص می‌کند. در نتیجه برای نمایش مقادیر ارزش سهام یا مشخصات بازار سهام از نمودارهایی استفاده خواهیم کرد که محور افقی آن‌ها زمان است.

ویدیوی آموزشی از کندل استیک در انتهای مقاله

نمودار بورس یا سهام چیست؟

در حقیقت می‌توان نمودار بورس یا سهام را بررسی ارزش سهام یا هر شاخصی وابسته به آن، نسبت به زمان در نظر گرفت. به این ترتیب محور افقی مربوط به زمان بوده و محور عمودی نیز ارزش سهام یا قیمت را نشان می‌دهد. در نتیجه نمودار سهام، روند تغییرات ارزش سهام را نسبت به زمان نشان می‌دهد. محور افقی می‌تواند بیانگر سال، ماه، روز و حتی ساعت باشد. با توجه به اینکه در چه محدوده زمانی اقدام به بررسی دارید، می‌توانید نمودار سهام یا شاخص‌های آن را بر حسب واحد زمانی دلخواه تعیین کنید. در تحلیل بورس می توان از نمودار یک نماد استفاده کرد. روند صعودی در یک نماد، می‌تواند این اطمینان را به ما بدهد که در آینده نزدیک، قیمت سهام این نماد کاهش نخواهد یافت و البته روند نزولی که به تازگی برای یک سهام شروع شده، ممکن است بیانگر روند نزولی بیشتر این سهم باشد.

انواع نمودار سهام:

نمودار خطی:

ساده ترین نوع نمودار، نمودار خطی است، زیرا فقط قیمتهای بسته شدن یک بازه معاملاتی را نشان می دهد مثلا قیمت بسته شدن (close price) در یک روز یک نقطه از نمودار خطی را برای ما می سازد و این خط، با اتصال قیمت های بسته شدن ایجاد می‌شود. نمودارهای خطی اطلاعات دیگری از دامنه نوسان معامله در یک بازه زمانی مثل قیمت های بالا، پایین و باز فراهم نمی‌کنند. به خاطر اینکه قیمت بسته شدن مهمترین قیمت در تغییرات سهام در نظر گرفته می شود در نمودار خطی اغلب از این قیمت برای ترسیم آن استفاده می کنند. هر چند در نرم افزارهای مختلف این موضوع می تواند قابل تنظیم باشد که با چه قیمتی نمودار ترسیم گردد ولی در کل این موضوع مساله مهمی نیست و بهتر است از پیش‌فرض نرم افزار استفاده کنیم.

نمودار میله ای:

نمودار میله ای روی نمودار خطی با افزودن اطلاعات اساسی تر مختلف به هر نقطه داده، اضافه می‌شود. نمودار از یک سری خطوط عمودی ساخته می‌شود که هر نقطه داده را نمایش می‌دهد. این خط عمودی قیمت های بالا (high price) و پایین (low price) در بازه معاملاتی را همراه با قیمت بسته شدن (close price) و باز شدن (open price) نشان می‌دهد. قیمت باز و بسته روی خط عمودی با خط تیره افقی نشان داده می‌شود. قیمت باز روی نمودار میله ای با خط تیره ای نشان داده می‌شود که در سمت چپ میله عمودی قرار دارد. برعکس، قیمت بسته با خط تیره در سمت راست مشخص می‌شود. معمولا، اگر خط تیره چپ (باز) پایین تر از خط تیره راست (بسته) باشد، پس آن میله صعودی است، که نشان می‌دهد سهم در آن بازه معاملاتی رشد کرده است. میله ای که علامت نزولی باشد ارزش سهام آن طی آن دوره افت کرده است. وقتی این اتفاق بیفتد، خط تیره روی طرف راست (بسته) پایین تر از خط تیره سمت چپ (باز) می‌باشد.

• میله صعودی و نزولی: در تصویر فوق نحوه نمایش چهار قیمت در یک بازه معاملاتی در یک میله را نمایش می دهد اما در تصویر زیر نیز شکل دو میله صعودی و نزولی را می بینید

همانطور که در تصویر فوق می بینید میله ما دو حالت صعودی و نزولی دارد تفاوت در این دو حالت در محل باز شدن و بسته شدن است در میله صعودی قیمت پایین باز شده و بالا بسته شده است ولی در میله نزولی قیمت بالا باز شده و پایین بسته شده است، وقتی میله قیمت در سمت راست قرار گیرد، OPEN بالاتر از CLOSE قرار می گیرد و این نشان می دهد که قیمت در پایان روز با کاهش همراه بوده است و این میله قیمت نزولی است.

نمودار شمعی یا کندل استیک

تاریخچه الگوهای شمعی: الگوهای شمعی را برنج کاران ژاپنی در حدود سال ۱۶۰۰ میلادی برای پیش‌بینی قیمت برنج استفاده می‌کردند. یک معامله‌گر معروف به نام «هوم ما» دریافت که قیمت‌ها در بسیاری از مواقع، تحت تاثیر احساسات معامله گران تغییر می‌کنند. از این ‌رو وی در معاملات خود، نمودار شمعی را مورد استفاده قرار می‌داد؛ چرا که این نمودار به نحوی نشان‌دهنده احساسات بازار است. نمودارهای شمعی در سال 1990 مورد توجه آقایاستیو نیسون قرار گرفت. وی اولین کسی بود که این نمودارها را به معامله گران غربی معرفی کرد. از نظر بسیاری از معامله گران، نمودار شمعی در مقایسه با نمودار میله‌ای از نظر بصری جالب‌تر و تفسیر آن آسان‌تر است. هرکدام از شمع‌ها تصاویری مربوط به حرکات قیمت ارائه می‌دهند. در این نمودار هر شمع یا کندل با توجه به تایم فریمی که استفاده می‌کنیم به آن تایم تفکیک می‌شود. به طور مثال ما در نمودار از تایم ۱ ساعته استفاده می‌کنیم.

در این صورت هر یک کندلی که در نمودار تشکیل می‌شود نشانگر ۱ ساعت است یا به ‌عنوان نمونه دیگر وقتی ما از تایم فریم هفتگی استفاده می‌کنیم، هر کندلی که تشکیل می‌شود نشانگر یک هفته می‌باشد. در نمودار شمعی تحلیل‌گر قادر است به آسانی رابطه بین قیمت آغازین و پایانی و همچنین بالاترین و پایین‌ترین قیمت را بررسی و مقایسه کند.

در واقع نمودارهای شمعی و میله ‌ای یک چیز مشابه‌ای را نشان می‌دهند ولی در ظاهر و اشکال با یکدیگر تفاوت دارند. مشابه با نمودار میله‌ ای، نمودار شمعی نیز خط باریک عمودی دارد که بازه معامله در دوره را نشان می‌دهد. تفاوت در تشکیل مستطیل پهن روی خط عمودی است که تفاوت بین باز و بسته شدن قیمت را نشان می‌دهد. نمودار شمعی با رنگ جهت معامله را به شکل خوبی نمایش می‌دهد.

وقتی قیمت سهام رشد می‌کند و قیمت بسته شدن بالای قیمت باز قرار می‌گیرد، شمع ما معمولا سفید یا سبز خواهد بود. اگر سهام در آن شمع افت کند، این نمودار معمولا قرمز یا سیاه می‌شود. اندازه بدنه و سایه پایین و بالا در کندل استیک دارای اهمیت بسیار زیادی هستند. زمانی که شمع تو خالی یا سفید است و دارای سایه کوتاه باشد، به این معنی است که قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین است. بر عکس این حالت زمانی است که قیمت پایانی کوچک‌تر از قیمت باز شدن باشد که در این حالت شمع بصورت تو پر یا مشکی رسم می‌گردد.

بدنه کندل استیک ها:

اندازه بدنه بزرگ در کندل استیک‌ها نشانگر قدرت زیاد خرید یا فروش است؛ یعنی هر چقدر بدنه کندل بزرگ‌تر باشد، نشانگر افزایش قدرت خریداران یا فروشندگان است. حال برای تعیین فروشندگان یا خریداران می‌توان به رنگ بدنه کندل رجوع کرد. اگر رنگ بدنه سفید باشد، بیانگر قوی بودن خریداران هست. بطور مثال یکی از بهترین حالت‌هایی که نشان‌دهنده فشار قوی خریداران است، بدنه بلند کندل و رنگ سفید آن است.

سایه‌های کندل استیک:

سایه‌های بالایی و پایینی نیز دارای معانی خاصی هستند. سایه بلند یک کندل نشانگر این است که معاملات انجام‌گرفته بر روی سهم، در خارج از محدوده قیمت باز و بسته شدن شکل‌گرفته است. اگر سایه بالایی یک کندل بلند باشد نشانگر خریدار قوی سهم بوده که منجر به افزایش قیمت سهم شده است، اما با فروشندگان قوی نیز همراه شده است و قیمت سهم در محدوده قیمت پایانی بسته‌شده است.

با استفاده از این نمودار می‌توان حرکت‌های آتی بازار را تحلیل کرد. در واقع شمع‌ها حاوی الگوهایی هستند که در صورت وقوع، باعث می‌شود تا حد زیادی بتوانیم با توجه به روانشناسی‌ای که در بطن آن کندل می‌باشد جهت بازار را پیش‌بینی کنیم. امروزه الگوهای کندلی بخش مهمی از تحلیل تکنیکال می‌باشد که تقریبا همه‌ی معامله گران در فعالیت‌های روزمره خود در بازار سهام، از این الگوها منتفع می‌شوند.

انواع الگوهای کندل استیک:

1. الگوی کندل استیک یک کندلی:

دوجی‌ها:

الگوی کندل استیک دوجی نشان‌دهنده قیمت شروع و پایان یکسان سهم در تحلیل تکنیکال بورس می‌باشد. الگوی کندل استیک دوجی دارای بدنه نازک است و به صورت یک خط نازک و باریک است. در این الگو شک و دودلی بین خریداران و فروشندگان سهم در بورس وجود دارد.

الگوی چکش:

الگوی چکش یا hammer یک الگوی ژاپنی است.

• تشخیص: یک بدنه مربعی شکل دارد و یک شاخ یا دم که حدودا سه برابر بدنه است.
• کارکرد: این الگو روند نزولی را تبدیل به روند صعودی می‌کند.
• اعتبار الگو: اگر چکش سبز رنگ باشد اعتبار الگو بیشتر است؛ همچنین به حجم معامله در این نقطه باید توجه شود.
• صحیح بودن الگو: در صورتی که کندل بعدی در بالای کندل چکش قرار گیرد، الگوی ما معتبر است در غیر این صورت الگوی چکش fail خواهد شد.

الگوی چکش وارونه:

تمام ویژگی‌های الگوی چکش را دارد ولی وارونه است؛ به آن inverted hammer نیز می‌گویند.

الگوی مرد به ‌دار آویخته:

الگوی مرد به دار آویخته یا hanging man یک الگوی ژاپنی است.

• تشخیص: یک بدنه مربعی شکل دارد و یک شاخ یا دم که حدودا سه برابر بدنه است.
• کارکرد: این الگو روند صعودی را تبدیل به روند نزولی می‌کند.
• اعتبار الگو: اگر مرد به دار آویخته قرمز رنگ باشد اعتبار الگو بیشتر است. همچنین به حجم معامله در این نقطه باید توجه شود.
• صحیح بودن الگو: در صورتی که کندل بعدی در زیر کندل مرد به ‌دار ‌آویخته قرار گیرد الگوی ما معتبر است، در غیر این صورت الگوی مرد به ‌دار ‌آویخته fail خواهد شد.

الگوی ستاره ثاقب:

تمام ویژگی‌های الگوی مرد به دار ‌آویخته را دارد ولی وارونه است؛ به آن inverted hanging man نیز می‌گویند.

2. الگوی کندل استیک دو کندلی:

الگو پوشای صعودی:

الگو پوشای صعودی، خود را در یک روند نزولی نشان می‌دهد و نشان‌دهنده کف سازی در روند است. شمع اول در این الگو توپر و شمع دوم نیز تو خالی و بزرگ‌تر از شمع اول بوده و همچنین شمع دوم کاملا بدنه شمع اول را فراگرفته است. در این الگو بالاتر بودن حجم معاملات در شمع دوم نسبت به شمع اول یک امتیاز محسوب می‌شود. همواره در کف‌ها به دنبال پوشای صعودی باشید و مشابه پوشای نزولی، این الگو نیز ۲ کندلی بوده ولی می‌توانید تا چند کندل را نیز در نظر بگیرید و اگر شمع دوم در این الگو تعداد شمع قبلی بیشتری را فراگرفت، نشان‌دهنده قدرت الگو است.

الگو پوشای نزولی:

الگو پوشای نزولی در روند صعودی و هنگامی که روند می‌خواهد بازگشت را شروع کند، خود را نشان می‌دهد. شمع اول در این الگو دارای بدنه خالی و کوتاه و شمع دوم دارای بدنه توپر و بزرگ‌تر است. به این نکته توجه داشته باشید که بهتر است حجم معاملات در شمع دوم بیشتر از شمع اول باشد. بدنه کندل دوم باید کاملا بدنه کندل اول را بپوشاند و در آن رنگ کندل‌ها کاملا اهمیت دارد. این الگو با دو شمع نیز می‌تواند شکل گیرد ولی اگر شمع دوم چند شمع قبل از خود را فراگرفت، نشان از اهمیت بالاتر الگو دارد.

3. الگوی کندل استیک سه کندلی:

الگوی ستاره صبحگاهی ( morning star ):

• تشخیص: کندل اول قرمز و کندل سوم سبز است.
• رنگ کندل میانی اهمیتی ندارد و با یک گپ از دو کندل دیگر جدا می‌شود.
• کاربرد: روند نزولی را صعودی می‌کند.

الگوی ستاره شامگاهی ( evening star ):

• تشخیص: کندل اول سبز و کندل سوم قرمز است.
• رنگ کندل میانی اهمیتی ندارد و با یک گپ از دو کندل دیگر جدا می‌شود.
• کاربرد: روند صعودی را نزولی می‌کند.

این الگوها از مهم‌ترین و شناخته شده‌ترین الگوهای بازار هستند. همچنین الگوهای زیاد دیگری وجود دارد که به مراتب درجه اعتبار پایین‌تری نسبت به این الگوها دارند.

ویدئوی آموزش کندل استیک

در این مطلب با انواع نمودار های استفاده شده در بورس و بازار سرمایه از قبیل نمودار خطی ، میله ای و شمعی (کندل استیک) آشنا شدیم.

الگوی کندل سه کلاغ سیاه چیست؟+ (شرایط تشکیل الگو سه کلاغ سیاه)

در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی مانند بازار بورس الگوهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند که یکی از آن ها الگوی کندل سه کلاغ سیاه است. این الگو کاملا قرینه الگوی سه سرباز سفید پوش می باشد و یک روند نزولی قدرتمند را نشان می دهد. اگر می خواهید با این الگو و نحوه انجام معاملات با استفاده از آن بیشتر آشنا شوید تا پایان با ما همراه باشید.

الگوی سه کلاغ سیاه

الگوی سه کلاغ سیاه چیست؟

الگو سه کلاغ سیاه همانطور که در بالا اشاره شد قرینه الگوی سه سرباز سفید پوش است و دارای سه کندل متوالی نزولی با بدنه ای قدرتمند می باشد. نقطه باز شدن هر یک از آن ها در محدوده بدنه کندل قبلی است ، همچنین نقطه بسته شدن هر کندل نیز پایین تر از کف کندل قبلی می باشد.

در این الگو سقف کندل ها به صورت پله پله پایین می روند. اندازه کندل ها اگر به ترتیب کوچک شود بیانگر اصابت قیمت با یک سد حرکتی خواهد بود. معمولا در انتهای روندهای صعودی شاهد شکل گیری این الگو هستیم و می تواند باعث نزولی شدن روند گردد.

الگوی کندل سه کلاغ سیاه

البته الگوی کندل سه کلاغ سیاه حتی در یک دوره رکود در میانه روند نزولی نیز می تواند شکل بگیرد و موجب تدوام روند نزولی قبلی گردد. به بیانی دیگر می توان گفت این الگو یک الگوی کندل استیک یا نمودار شمعی خرسی می باشد که به منظور پیش بینی برگشت روند صعودی فعلی مورد استفاده قرار می گیرد.

معامله گران معمولا از این اندیکاتور به همراه سایر اندیکاتورهای تکنیکال و همچنین الگوهای نموداری به منظور تایید یک برگشت و بررسی وضعیت بازار استفاده می کنند. از جمله نکاتی که در رابطه با الگوی سه کلاغ سیاه وجود دارد می توان به موارد زیر اشاره نمود.

• این الگو یک الگو برگشتی قابل اعتماد محسوب می شود که سایر اندیکاتورهای تکنیکال مثل شاخص قدرت نسبی نیز آن را تایید نمایند.
• از اندازه سه کلاغ سیاه و سایه آن می توان به منظور تشخیص قرار داشتن برگشت در خطر اصلاح استفاده نمود.

4 شرط اصلی تشکیل الگوی سه کلاغ سیاه

باید حتما شروط زیر وجود داشته باشند تا الگوی سه کلاغ سیاه شکل گیرد.

1. هر سه کندل باید حتما نزولی باشند.
2. کندل دوم باید در بدنه کندل اول باز گردد، کندل سوم نیز باید در بدنه کندل دوم باز شود.
3. کندل ها باید فاقد سایه باشند و یا اینکه یک سایه بسیار کوچک داشته باشند.
4. هر کندل باید حتما پایین تر از بدنه کندل پیش از خود بسته شود .

الگوی سه کلاغ سیاه

الگوی سه کلاغ سیاه چه اطلاعاتی را در اختیار معامله گران قرار می دهد؟

الگوی کندل استیک سه کلاغ سیاه در واقع الگویی بصری است، به این معنی که برای تشخیص آن نیازی به محاسبات خاصی نمی باشد. این الگو هنگامی مشاهده می شود در سه جلسه معامله متوالی خرس ها از گاوها پیشی گرفته باشند. معمولا در نمودارهای قیمت این الگو با سه کندل استیک با بدنه بلند خرسی با سایه ای کوتاه قابل مشاهده است.

الگوی کندل استیک سه کلاغ سیاه

معمولا در الگوهای سه کلاغ سیاه گاوها آغاز کننده جلساتی با قیمتی کمی بالاتر از اختتامیه پیشین هستند. اما در طی جلسه قیمت به سطح پایین تری رانده خواهد شد. در نهایت تحت فشار دیگر خرس ها قیمت نزدیک کمینه جلسه بسته می شود. این حرکات معاملاتی موجب می شود که سایه ای خیلی کوتاه گاهی اوقات ایجاد شود. اغلب معامله گران فشار پایینی که در طی سه جلسه حفظ می شود را شروعی برای یک روند نزولی خرسی می دانند.

تفاوت میان سه کلاغ سیاه و سه سرباز سفید چیست ؟

این دو الگو (الگوی کندل سه کلاغ سیاه و سه سرباز سفید ) دقیقا نقطه مقابل یکدیگر هستند. الگوی سه سرباز سفید معمولا در پایان یک روند نزولی خرسی شکل می گیرد و یک برگشت احتمالی به قیمت بالاتر را اطلاع رسانی می کند. از ویژگی های این الگو می توان به برخورداری از سه کندل استیک سفید الگوهای بصری هارمونیک و روش معامله با بدنه ای بلند و سایه های کوتاه یا در ایده آل ترین حالت نا موجود می باشد که افتتاح آن ها در بدنه اصلی کندل استیک قبلی و همچنین اختتام آن ها بالاتر از کندل استیک قبلی می باشد اشاره نمود. سه سرباز سفید یک الگوی بصری است که برگشت یک روند نزولی را نشان می دهد این در حالی است که سه کلاغ سیاه برگشت یک روند صعودی را مشخص می کند.

الگوی سه کلاغ

برای استفاده از الگوی سه کلاغ چه محدودیت هایی وجود دارد؟

الگوی کندل سه کلاغ سیاه در صورتی که دارای حرکت قابل توجهی به طرف پایین باشد معامله گران باید مراقب شرایط اشباع فروشی باشند که این شرایط قادر به تثبیت قیمت قبل پایین تر رفتن آن است. از بهترین روش ها به منظور ارزیابی ماهیت اشباع فروش اوراق بهادار می توان به در نظر گرفتن اندیکاتورهای تکنیکال مثل استوکاستیک یا شاخص قدرت نسبی اشاره نمود. اگر این الگوهای بصری هارمونیک و روش معامله اندیکاتور بالای 0.70 را نشان دهد شرایط اشباع فروش رخ داده است.

الگوی سه کلاغ سیاه

خیلی از معامله گران به منظور تایید یک شکست در کنار استفاده از الگوی کندل سه کلاغ سیاه به سایر الگوهای نموداری نیز توجه می کنند و به بررسی آن ها می پردازند. این الگو به عنوان یک الگو بصری به این موضوع وابسته است که مثلا چه چیز سایه کوتاه تر تفسیر گردد.

الگوهای سه کلاغ سیاه حقیقی در دیگر اندیکاتورها نیز به خوبی خود را نشان می دهند. مثلا الگو کلاغ سیاهی که دارای شکست از سطوح کلیدی حمایتی باشد به صورت مستقل یک روند نزولی میان مدت را می تواند آغاز نماید. به کار گیری سایر الگوها و شاخص های تکمیلی می تواند موجب افزایش موفقیت در معاملات گردد.

سخن پایانی

الگوی کندل سه کلاغ سیاه هر چند که به عنوان یک الگو بصری می تواند اطلاعات مفید و کاربردی را در اختیار معامله گران قرار دهد اما برای افزایش اعتبار آن و داشتن معاملاتی موفق و پر سود باید حتما از آن در کنار سایر الگوها و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال استفاده نمود.

الگوی سه کلاغ سیاه